Unikalne drzewa owocowe część I

Mało znane rośliny owocowe

Planując część użytkową naszego ogrodu warto rozważyć posadzenie mniej znanych roślin owocowych. Uprawa niektórych z nich będzie możliwa także w bardzo niewielkim ogrodzie, albo w dużych pojemnikach na balkonie, tarasie czy ogrodzie na dachu.

Jeśli sięgniemy po sprawdzone, niewymagające gatunki, wtedy nasze plony będą nie tylko ciekawostką i powodem do dumy, ale także wzbogacą naszą dietę o wartościowe składniki odżywcze i witaminy. Spośród rzadziej uprawianych roślin owocowych polecamy takie, które nie wymagają wyjątkowych warunków uprawy i łatwo owocują. Zwróćcie Państwo uwagę na polecane odmiany dopasowane do naszych warunków klimatycznych, co pozwala na uniknięcie zimowych strat. Dokonując wyboru w oparciu o te wskazówki, bez większego wysiłku, nawet niezbyt doświadczony ogrodnik będzie cieszyć się ich owocami!




 Świdośliwa (Amelanchier sp.) jest stosunkowo mało znanym krzewem, który w ostatnich latach staje się jednak coraz bardziej popularny. Na wzrastające zainteresowanie świdośliwą ma wpływ jej wysoka odporność zarówno na niestabilne warunki klimatyczne jak i zanieczyszczenia powietrza, dzięki czemu może być z powodzeniem sadzona zarówno w ogrodach naturalnych na terenach wiejskich jak i w zieleni miejskiej. Jako roślina mało wymagająca przetrwa i będzie owocować w ogrodzie zapracowanych, poczatkujących ogrodników, czy na działce odwiedzanej nieregularnie.

Świdośliwa olcholistna odm. Northline

Świdośliwa jest subtelnym krzewem lub niewielkim drzewem, osiągającym najczęściej nie więcej niż 3-5 metrów wysokości. Jej delikatne gałęzie rozkładają się na szerokość podobna do wysokości, co nadaje jej harmonijny pokrój. Szukając dla niej miejsca w ogrodzie, weźmy pod uwagę, że najciekawiej wygląda pozostawiona naturalnie, bez przycinania. Świdośliwa sprawdzi się także jako roślina sadzona w dużych pojemnikach – w ogródkach kawiarnianych czy na dużych tarasach. W takim przypadku, warto wybrać gatunek świdośliwy Lamarcka (A. lamarckii), która jest niższa od świdośliwy wielkokwiatowej (A x grandiflora) lub kanadyjskiej (A. canadensis).

Świdośliwa jest roślina bardzo tolerancyjna, na całym terenie Polski nie powinna mieć problemów z zimowaniem. Poradzi sobie na każdym podłożu, także mało żyznym – piaszczystym, na terenach podgórskich z podłożem wapiennym lub w strefie nadmorskiej. Jest więc wyjątkową rośliną o charakterze ozdobnym i użytkowym, dostosowaną do warunków każdego regionu Polski. Jej pokrój i delikatne kwiaty sprawiają, że doskonale sprawdzi się jako element ozdobny w ogrodach naturalistycznych, swobodnych. Właściciele działek leśnych także będą zadowoleni z wyboru świdośliwy, która jako zdziczała roślina niekiedy spotykana jest w jasnych lasach mieszanych.

Wiosną, na przełomie kwietnia i maja, świdośliwa wytwarza subtelne, pięciopłatkowe białe kwiaty, zebrane w kiście przypominające kwiatostany czeremchy, które są atrakcyjne dla zapylaczy. W pierwszej części lata, miejsce kwiatów zajmują ciemno-granatowe jagody. Wielkość pojedynczego owocu nie jest duża – od 0,5 do 1,5 cm średnicy, ale ponieważ występują w niewielkich gronkach, ich łączna masa może być imponująca.

Świdośliwa olcholistna odm. Smoky

 

Owoce świdośliwy są kwaskowate, podobnie jak owoce aronii, dlatego najczęściej wykorzystuje się je do przetworów, gdyż nie wszyscy są amatorami specyficznego smaku na surowo. Ze względu na wysoką zawartość witamin i mikroelementów, zaleca się krótka obróbkę cieplną, tak aby powstały smaczne galaretki, soki. Dobrym rozwiązaniem jest także mrożenie lub suszenie owoców, które można następnie wykorzystywać do przyrządzania koktajli lub muesli czy granoli.

Polecane odmiany do małych ogrodów i pojemników:

Szczególnie godna polecenia jest obficie owocująca licencjonowana odmiana Obelisk świdośliwy olcholistnej (A. alnifolia). Tak jak sugeruje jej nazwa, odmiana ma pokrój kolumnowy, osiąga wysokość do 3-4 metrów, przy szerokości nie przekraczającej 1m. Jest więc odmiana idealnie nadająca się do sadzenia w niewielkich ogrodach, blisko budynków czy w dużych pojemnikach.

Polecane odmiany standardowych rozmiarów:

W naszym klimacie sprawdzi się kilka odmian świdośliwy olcholistnej, sięgających do 4-5 metrów wysokości. Wiele z nich owocuje przez kilkadziesiąt lat, dając możliwość obfitych, corocznych zbiorów. Większość tych odmian pochodzi z Kanady, a zatem są przystosowane do zimowania w warunkach surowej zimy.

Podobne rozmiary niewielkiego drzewa i obfite plony zapewnią odmiany:  Honeywood, Martin, Thiessen, Northline, Smoky. Każda z wymienionych odmian ma swoistą wyróżniająca cechę, która pozwoli dopasować roślinę do naszych upodobań i oczekiwań. Pierwsza z nich ma owoce o intensywnym smaku, druga i trzeci -  dojrzewają równomiernie – mają zatem krótki czas urodzaju, w którym trzeba zmobilizować się do przerobienia owoców. Northline ma wyjątkowo duże owoce i jest długowieczna – owocuje nawet do 50 lat. Odmiana Smoky została wyselekcjonowana w Kanadzie w latach 90-tych, cechuje się największą wydajnością owocowania i jest najbardziej długowieczna – nawet po 70 latach uprawy, kolejne pokolenia będą cieszyć się jej owocami.



Świdośliwa olcholistna odmiana Thiessen

Wykorzystanie owoców świdośliwy:

Owoce świdośliwy rosną w gronach, zbieramy je w miarę dojrzewania by wykorzystać do nalewek, konfitur i dżemów. Są one dosyć twarde i gorzkawe, więc dobrze jest je przemrozić przed przerobieniem. W przypadku świdośliwy, owoce mają mało miąższu. Wielbiciele gładkich, homogennych przetworów mogą owoce zmiksować, albo wycisnąć sok w sokowirówce – inaczej w przetworach zachowają się pestki i skórka.

Prosty przepis na konfiturę z owoców świdośliwy

Owoce z minimalną ilością wody powoli podgrzewaj, następnie dodaj cukier w ilości niewiele mniejszej niż ilość owoców, dalej podgrzewaj mieszając. Pod koniec, warto konfiturę zmiksować.

Sadzonki świdośliwy w wielu odmianach kupisz w Akademii Roślin